Ο ορισμός της ακράτειας ούρων όπως έχει περιγραφεί από τον Abrams είναι η «η οποιουδήποτε βαθμού ακούσια απώλεια ούρων». Πρέπει να τονιστεί ότι με τον όρο ακράτεια ούρων αναφερόμαστε σε σύμπτωμα και όχι σε πάθηση. Αποτελεί ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο το οποίο οδηγεί σε μείωση της αυτοπεποίθησης, σεξουαλικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Ο ασθενής καταλήγει να ζει με πάνες. Εκτός από τα προβλήματα υγιεινής, πολλοί ασθενείς καταλήγουν σε κατάθλιψη και απομόνωση.
Ο επιπολλασμός της νόσου κυμαίνεται από 10-30% στον γενικό πληθυσμό. Με το ποσοστό αυτό να αυξάνεται στους ηλικιωμένους ασθενείς και να φτάνει στο 62%. Σύμφωνα με τον Νygaard οι γυναίκες μέσης ηλικίας εμφανίζουν σε ποσοστό 10% καθημερινά επεισόδια ακράτειας και 1 στις 3 μια φορά την εβδομάδα. Παράλληλα το 30% αυτών των περιστατικών συμβαίνει κατά την άσκηση.
Η ακράτεια ούρων διακρίνεται σε πέντε τύπους:
Η διαγνωστική προσέγγιση του ασθενή με ακράτεια περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Με τον όρο υπερδραστήρια κύστη υποδηλώνουμε την επιτακτική ούρηση που πιθανόν να οδηγεί και σε ακράτεια ούρων και εκδηλώνεται συνήθως με συχνουρία κατά την διάρκεια της ημέρας και νυκτουρία κατά την νύχτα. Σαν επιτακτική ούρηση υποδηλώνουμε την αιφνίδια και ισχυρή επιθυμία για ούρηση η οποία είναι δύσκολο να ανασταλεί. Η επιτακτικότητα αυτή οφείλεται σε μη φυσιολογική αίσθηση που έχει ο ασθενής κατά την διάρκεια πλήρωσης της κύστης και είναι σχετικά διακριτή από την φυσιολογική έπειξη για ούρηση. Σύμφωνα με την μελέτη EPIC το ποσοστό των ασθενών με υπερδραστήρια κύστη ανέρχεται στο 11,8% του πληθυσμού ποσοστό που αυξάνει με την ηλικία. Στην φυλετική κατανομή της μελέτης βλέπουμε ότι από την ηλικία των 40 και μετά υπάρχει υπεροχή στις γυναίκες ενώ μετά τα 60 υπάρχει αντιστροφή με υπεροχή στους άνδρες.
Η θεραπεία της επιτακτικής ακράτειας χωρίζεται σε δύο κατηγορίες την συντηρητική και την χειρουργική. Στην συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνονται θεραπείες συμπεριφοράς και φαρμακευτική αγωγή με αντιμουσκαρινικά και β3 αγωνιστές. Η θεραπεία β΄γραμμής περιλαμβάνει την ενδοκυστική ένεση αλλαντικής τοξίνης (botox) και την νευρο-τροποποίηση, ενώ τέλος η χειρουργική θεραπεία για την οριστική λύση του προβλήματος είναι η διευρυντική κυστεοπλαστική (bladder augmentation).
Με τον όρο ακράτεια προσπάθειας υποδηλώνουμε την ακούσια απώλεια ούρων που προκύπτει κατά την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης όπως κατά την άσκηση, την άρση βάρους , το φτάρνισμα κλπ. Αυτή οφείλεται στην ανεπαρκή στήριξη της ουρήθρας, την πιθανή διαταραχή της ακεραιότητας του σφιγκτηριακού μηχανισμού και την ανεπαρκή υποστήριξη του αγγειακού δικτύου γύρω από την ουρήθρα πιθανόν λόγω της έλλειψης οιστρογόνων.
Παράγοντες κινδύνου για την δημιουργία ακράτειας προσπάθειας είναι οι κάτωθι
Η θεραπεία και σε αυτήν την περίπτωση διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία πρέπει να επιχειρείται πάντα και περιλαμβάνει, την απώλεια βάρους, τις ασκήσεις του πυελικού εδάφους, την βιοανάδραση και τέλος την φαρμακευτική αγωγή με ντουλοξετίνη.
Η χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει την τοποθέτηση ταινιών υποστήριξης της ουρήθρας χωρίς τάση, που μπορεί να τοποθετηθούν είτε οπισθοηβικά είτε διαθυροειδικά.