Ο προστάτης αδένας είναι ένα όργανο που βρίσκεται έμπροσθεν της ουροδόχου κύστεως περιβάλλει την ουρήθρα και έχει μέγεθος σαν κάστανο στον άνδρα και είναι υπεύθυνος για την παραγωγή και εμπλουτισμό του σπέρματος με το έκκριμα του και βοηθά την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων . Βρίσκεται υπό την επίδραση των ανδρικών ορμονών και αυξάνει σε μέγεθος σε μεγαλύτερες ηλικίες , χωρίζεται ανατομικά κατά τον Mc Neal σε πέντε ζώνες κεντρική, περιφερική, μεταβατική , πρόσθια και οπίσθια . Στην περίπτωση της ΚΥΠ το αυξημένο μεγέθος της μεταβατικής ζώνης είναι υπεύθυνο για τα αποφρακτική φαινόμενα που εμφανίζονται στην κύστη και δημιουργούν τα συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό (Lower Urinary Tract Symptoms LUTS). Τέτοια είναι η δυσκολία στην έναρξη της ούρησης , η ασθενής ροη – ελαττωμένη ακτίνα της ούρησης , η συχνουρία, η επιτακτικότητα κατά την ούρηση , η νυκτουρία και η διακεκομμένη ούρηση . Τα συμπτώματα αυτά όσον αφορά την σοβαρότητα τους δεν σχετίζονται άμεσα με το μέγεθος του προστάτη , την μέγιστη ροη ή Qmax στην εξέταση της ουροροομετρίας ή το υπόλειμμα ούρων στον υπέρηχο .
Η διάγνωση της ΚΥΠ γίνεται με την εξέταση του ασθενούς , λήψη προσεκτικούς ιστορικού , συσχέτιση με φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής , χρήση πιστοποιημένων ερωματολογίων όπως το IPSS ( International Prostate Symptom Score ) τα οποία χρησιμεύουν τόσο στην αρχική εκτίμηση του ασθενούς όσο και μετά απο την φαρμακευτική αγωγή
Εργαστηριακές εξετάσεις που χρησιμεύουν στην διάγνωση της ΚΥΠ είναι το PSA, η καλλιέργεια ουρων , τα ημερολόγια ούρησης , ο Υπέρηχος Νεφρών Κύστεως Προστάτη προ και μετά ούρηση , η Ουρο-ροομέτρια .
Βάσει κατευθυντήριων οδηγιών τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρίας η φαρμακευτική αγωγή για την ΚΥΠ συνίσταται απο τις ακόλουθες κατηγορίες φαρμάκων
• Α – αναστολείς ( α – blockers ) όπως η Αλφουζοσίνη , Ταμσουλοσίνη , Σιλοδοξίνη αποτελούν την θεραπεία 1ης γραμμής για την ΚΥΠ η δράση τους είναι άμεση ξεκινά λίγες ώρες μετά την αρχική χορήγηση . Θεωρούνται όλες οι ουσίες ότι έχουν παρόμοια δράση και δεν έχει τεκμηριωθεί με κάποια κλινική μελέτη η υπέροχη κάποιας έναντι των υπολοίπων . Συχνότερες παρενέργειες τους είναι η μικρή πτώση της Αρτηριακής πίεσης και η παλινδρόμηση εκσπερμάτωση .
• Αναστολείς της 5α ρεδουκτάσης όπως η φιναστερίδη και ντουταστερίδη τα οποία είναι κατάλληλα σε ασθενείς με μεγαλύτερου μεγέθους προστάτη (>40 ml) , έχει φανεί ότι προστατεύουν τους ασθενείς απο επίσχεση ούρων και την εμφάνιση αιματουρίας
• Συνδυασμός των παραπάνω φαρμάκων
• Αντιχολινεργικών τα οποία χρησιμεύουν σε ασθενείς που επικρατούν τα ερεθιστικά συμπτώματα όπως επιτακτικότητα, συχνουρία.
• Συνδυασμός α αναστολέων και αντιχολινεργικών
Χωρίζονται στις απόλυτες και σχετικές , οι απόλυτες είναι οι κάτωθι :
• Οξεία Επίσχεση Ούρων
• Χρόνια επίσχεση ούρων
• Αιματουρία
• Λιθίαση κύστεως
• Εκκόλπωμα κύστης
• Υποτροπιάζουσες Ουρολοιμώξεις
Ενώ οι σχετικές είναι η επιδείνωση της συμπτωματολογίας
Χειρουργική Θεραπεία
Ανοιχτή Προστατεκτομή
Η βακτηριακή προστατίτιδα είναι μια κλινική οντότητα που προκαλείται από την μόλυνση του προστάτη αδένα από μικρόβια. Σύμφωνα με το National Institute of Diabetes, Digestive and kidney Diseases (NIDDK) οι προστατίτιδες χωρίζονται σε 4 κατηγορίες για να διαχωρίζεται η βακτηριακή προστατίτιδα με επιβεβαιωμένη διάγνωση ή υπό διερεύνηση από το Χρόνιο Πυελικό Άλγος. Οι κατηγορίες είναι οι κάτωθι:
Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα και συμπτωματολογία του ασθενούς. Τα συχνότερα συμπτώματα στην οξεία προστατίτιδα είναι πυρετός, πόνος και LUTS όπως συχνουρία και πόνος στην ούρηση. Ο πόνος εμφανίζεται συχνότερα κατά σειρά στον προστάτη και στο περίνεο, στο όσχεο, στο πέος, στην ουροδόχο κύστη και χαμηλά στην πλάτη αλλά συχνότερα με μεγάλη διαφορά στα δυο πρώτα. Η χρόνια προστατίτιδα είναι το κυριότερο αίτιο υποτροπιαζόντων ουρολοιμώξεων στον άνδρα.
Η διάγνωση τίθεται με την καλλιέργεια ούρων που απομονώνονται τα παθογόνα μικρόβια στην οξεία προστατίτιδα, ενώ στην χρόνια η διάγνωση και η κατηγοριοποίηση γίνεται με την εξέταση Stamey – Mears.
Η θεραπεία της οξείας προστατίτιδας περιλαμβάνει την παρεντερική χορήγηση αντιβιοτικών όπως ευρέως φάσματος πενικιλίνη, κεφαλοσπορίνη Γ’ γενιάς, φθουοροκινολόνες, ενώ στην αρχική φάση μπορεί να συνδυαστούν με αμινογλυκοσίδες και το διάστημα της θεραπείας είναι 2-4 εβδομάδες. Φάρμακα εκλογής είναι οι φθουοροκινολόνες όπως η σιπροφλοξασίνη και η λεβοφλοξασίνη.
Στην χρόνια προστατίτιδα το διάστημα της θεραπείας εξαρτάται από την κλινική εμπειρία του θεράποντα αλλά κυμαίνεται στις 4-6 εβδομάδες μετά την αρχική διάγνωση.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη κακοήθεια στους άνδρες στην Ευρώπη. Αποτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα στις προηγμένες χώρες λόγω της ύπαρξης μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων που αποτελούν υποψήφιους για να διαγνωστούν με καρκίνο και των πιθανών επιπλοκών που μπορεί να προκύψουν εξαιτίας στην υπέρ διάγνωσης και κατ’ επέκταση της υπέρ θεραπείας.
Υπάρχουν τρεις παράγοντες που προδιαθέτουν στην ύπαρξη καρκίνου του προστάτη: η ηλικία, η εθνικότητα και η ύπαρξη κληρονομικότητας χαρακτηριστικά η ύπαρξη ενός συγγενή 1ου βαθμού με διαγνωσμένο καρκίνο διπλασιάζει τις πιθανότητες για ανίχνευση κακοήθειας ενώ. Η ύπαρξη 2 οκταπλάσια ζει τον κίνδυνο.
Η παρακολούθηση του ανδρικού πληθυσμού για την ανίχνευση πιθανότητας ύπαρξης καρκίνου γίνεται συμφωνία με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής και Αμερικανικής Ουρολογικής Εταιρίας με την δακτυλική Εξέταση του προστάτη και με το PSA κάθε δυο χρόνια μετά την ηλικία των 50. Το PSA είναι το Ειδικό προστατικό αντίγονο (Prostate Specific Antigen) το οποίοι είναι μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από τον προστάτη και αυξάνει στην κακοήθεια, μετά την εκσπερμάτωση, στην Προστατιτιδα, μετά την δακτυλική εξέταση για αυτόν τον λόγο παρ’ ότι είναι μια ειδική εξέταση για την κακοήθεια η ευαισθησία της επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες . Αυτό που πάντως που πρέπει να έχει κατά νου ο κάθε ασθενής αφού ενημερωθεί από τον ιατρό του για την διάγνωση και τους κινδύνους του καρκίνου του προστάτη είναι τα ακόλουθα:
Η διάγνωση του PCa γίνεται με την υπέρηχο γραφικά καθοδηγούμενη Βιοψία του προστάτη . Με την βιοψία γίνεται η ιστολογική διάγνωση καθώς και η έκταση του καρκίνου και η διαφοροποίηση του ( Gleason Score) παράγοντες που μας βοηθούν να προβλέψουμε την πιθανότητα για βιοχημική υποτροπή στους τοπικά εκτοπισμένους ή τοπικά προχωρημένους καρκίνους αναλυτικότερα:
Ασθενείς με χαμηλού κινδύνου είναι αυτοί με PSA<10ng/mL GS<7 και στάδιο νόσου cT1-2a
Ενδιάμεσου κινδύνου είναι αυτοί με PSA10-20 , GS 7 και στάδιο cT2b,
Υψηλού κινδύνου είναι αυτοί με PSA>20 , GS>7 στάδιο νόσου >T2c ή θετικούς λεμφαδένες
Προτείνεται σε ασθενείς με μικρή πιθανότητα για πρόοδο της νόσου ή εκείνους με προχωρημένη νόσο που δεν είναι κατάλληλοι για ριζική θεραπεία λόγω μικρού προσδόκιμου ή συν νοσηρότητας
Είτε ανοιχτά, είτε με κάποια ελάχιστα επεμβατική τεχνική ( λαπαροσκοπικά ή Ρομποτικά Υποβοηθούμενη Da Vinci ). Οι στόχοι του χειρουργείου είναι το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα η διατήρηση της εγκράτειας και της στυτικής λειτουργίας. Κατά το χειρουργείο αφαιρείται ο προστάτης με τις σπερματοδόχους κύστεως και Νάστος ΝΕΤ Άι η κύστη με την ουρήθρα .Είναι μια επιλογή που προτείνεται σε όλους τους ασθενείς με εντοπισμένή ή τοπικά προχωρημένη νόσο στα πλαίσια πολυπαραγοντικής αντιμετώπισης
(Multimodality treatment) σε συνδυασμό με λεμφαδενικο καθαρισμό και διατήρηση των αγγείο νευρώνων δεματιών .
Στην περίπτωση αυτή ακτινοβολειται η περιοχή του προστάτη και μπορεί να γίνει είτε εναλλακτικά του χειρουργείου σε τοπικά εντοπισμένη νόσο , είτε συμπληρωματικά σε τοπικά προχωρημένη νόσο στα πλαίσια πολυπαραγοντικής αντιμετώπισης .
Στην ορμονοθεραπεία γίνεται Ανδρογονικός αποκλεισμός, ουσιαστικά χημικός ευνουχισμός και έχει απόλυτη ένδειξη στην αντιμετώπιση της μεταστατικός νόσου .